Warszawa

WarszawaWarszawa (miasto stołeczne Warszawa) – stolica i największe miasto Polski, położone w środkowo-wschodniej części kraju, na Mazowszu nad rzeką Wisłą. Warszawa jest ośrodkiem naukowym, kulturalnym, politycznym oraz gospodarczym na skalę europejską. Mieszczą się w niej siedziby parlamentu, Prezydenta RP, Rady Ministrów i innych władz centralnych. Warszawa jest także stolicą województwa mazowieckiego. Warszawa jest jedynym miastem w obecnych granicach Polski odznaczonym Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (a drugim w historii Polski miastem, po Lwowie). Warszawa jest największym polskim miastem pod względem liczby ludności (1 711 466 zameldowanych mieszkańców w czerwcu 2009 r.) i powierzchni (517,24 km² łącznie z Wisłą). W skali kraju, rzeczywistą liczbę mieszkańców Warszawy i okolic można porównywać jedynie do Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Warszawa zawdzięcza swa nazwę rycerzowi z rodu Rawów (Rawiczów) o imieniu Warsz, właścicielowi wsi istniejącej od XII/XIII w, na terenie obecnego Mariensztatu. Kiedy w końcu XIII wieku sprowadzeni z Torunia bogaci kupcy założyli tutaj gród książęcy, nadano mu nazwę "Warszowa". W 1526 r. Warszawa, poważny już ośrodek miejski w skali Mazowsza, zostaje przyłączona do Korony. Mieszczaństwo warszawskie uzyskuje wiele przywilejów i ułatwień podatkowych. W 1546 r. Królowa Bona, wdowa po Zygmuncie Starym, do czasu swego wyjazdu do Włoch w 1556 r., osiada w dworze jazdowskim w Warszawie. Coraz częściej w Warszawie bywał Zygmunt August, do czego skłaniała go bieżąca polityka. Kraków stawał się zbyt odległy, gdy w centrum zainteresowań politycznych znalazły się tereny północne i wschodnie. W 1569 r., na sejmie obradującym w Lublinie, postanowiono, że odtąd Warszawa będzie stałą siedzibą sejmów walnych Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, a od 1573 r. także miejscem elekcji królów polskich. Pod podwarszawską wsią Kamion w 1573 r. odbyła się pierwsza wolna elekcja Henryka Walezego, a po roku, we wsi Wielka Wola - bardzo często przebywającego w Warszawie Stefana Batorego. W 1587 r. na polach pod Wielką Wolą odbywa się kolejna elekcja, na której wprowadzono na tron Zygmunta III Wazę. Decyzja przeniesienia stolicy do Warszawy zapadła w marcu 1596 r., po pożarze Zamku Królewskiego na Wawelu. Była ona realizowana etapami, a król wprowadził się na stałe do uprzednio przebudowanego Zamku warszawskiego, wracając z wojny moskiewskiej w 1611 r. Trzeba jednak zaznaczyć, że faktyczna stołeczność nie została potwierdzona żadnym aktem prawnym. Warszawa oficjalnie nie była stolicą i aż do upadku Polski w 1795 r. przysługiwało jej wyłącznie miano miasta rezydencjonalnego Jego Królewskiej Mości. Faktyczna stołeczność przyniosła wiele spektakularnych wydarzeń. Należały do nich między innymi hołdy pruskie, od czasów Batorego przez całą pierwszą połowę XVII w. składane przez Hohenzollernów z tytułu władania Prusami Książęcymi. Miejscem hołdów pruskich był zazwyczaj plac przed kościołem św. Anny na Krakowskim Przedmieściu. Tutaj, przed wielkimi drzwiami kościoła, wznoszono podwyższenie, na którym stawiano tron dla monarchy polskiego. Doniosłe znaczenie dla Warszawy od XVI do XVIII w. miał wzrost liczby jurydyk - obszarów w obrębie miasta lub poza jego murami, wyjętych spod władzy i sądownictwa miejskiego na mocy przywileju książęcego. Zakładali je, wywalczywszy sobie przywilej królewski, magnaci świeccy lub duchowni, bogata szlachta, klasztory. W początkach XVII w. Warszawa przekroczyła znacznie tereny Starego i Nowego Miasta i ich najbliższych przedmieść. W 1648 r. Praga otrzymała prawa miejskie i zaczęła się szybko rozwijać. Warszawa leży w środkowym biegu Wisły, na Nizinie Środkowomazowieckiej, w odległości około 350 km od Karpat i Morza Bałtyckiego. Jest jedyną w Europie stolicą leżącą w bezpośrednim sąsiedztwie parku narodowego. Miasto leży po obu stronach rzeki i jest nieznacznie wydłużone wzdłuż jej brzegów (rozciąga się na ok. 30 km w kierunku północ-południe i ok. 28 km w kierunku wschód-zachód). Lewobrzeżna część Warszawy jest w większości położona na wysoczyźnie – Równinie Warszawskiej (najwyższy punkt geodezyjny na skrzyżowaniu ul. Norwida i Nakielskiej (rejon zajezdni autobusowej "Redutowa" – 115,7 m n.p.m.; porównywalne wysokości w rejonie Filtrów – 114,7 m n.p.m. przy ul. Krzyckiego). Charakterystyczna dla krajobrazu miasta jest wysoka na 6-25 m skarpa wiślana, stanowiąca krawędź erozyjną wysoczyzny. Pozostała część miasta leży w dolinie Wisły oraz na Równinie Wołomińskiej (częściowo dzielnice wschodnie) i w Kotlinie Warszawskiej (częściowo dzielnice północne). Na Bielanach, Białołęce, w Wawrze i Wesołej występują porośnięte lasem, wysokie na kilka-kilkanaście metrów wydmy, z najwyższym naturalnym punktem wysokościowym – 122,11 m n.p.m. (w rejonie planowanej ul. Stanisława Wigury na osiedlu Groszówka w Wesołej). Do zwidzenia tego ciekawego miejsca potrzeba paru dni. Dlatego trzeba znaleźć sobie przed przyjazdem jakieś ciekawe noclegi w Warszawie.

Ciechocinek | Kraków | Poznań | Sopot | Szczecin | Toruń | Warszawa | Wrocław